۲۰ آذر ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• چرا نهج البلاغه؟
• حکایت آشنایی استاد مطهری (ره) با نهج البلاغه
• نهج البلاغه و جامعه امروز ما
• توجه به بُعد تربیتی و اخلاقی نهج البلاغه

۴ دی ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• نهج البلاغه میراث جاودانه امیرالمؤمنین (ع)
• ویژگی منحصر بفرد شخصیت امیرالمؤمنین (ع)
• تربیت معنوی در دامان پیامبر (ص)
• پیرامون «کنت اذا سألت أعطیت...»
• «سلونی قبل أن تفقدونی»
• حکایت بیاضی از رسوایی ابن جوزی بر فراز منبر
• حدیث أربعمائة و اعتبار آن از دیدگاه علامه مجلسی (ره)

۱۱ دی ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• امتیازات ویژه امیرالمؤمنین (ع) درباب علم آموزی از پیامبر(ص)
• تأملی در عبارت ابن حزم در «الإحکام فی اصول الأحکام»
• معرفی «نهج البلاغة عبرَ القرون» محقق طباطبایی (ره)
• تفاوت فضای مدینه و کوفه از دیدگاه ابن ابی الحدید
• علم الکتاب و امیرالمؤمنین علیه السلام
• سخن عجیب ابن حزم اندلسی در قیاس علم علی (ع) و علم شیخین

۱۸ دی ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• حدیث قابل توجهی از پیامبر(ص) درباره منزلت علی (ع)
• امیرالمؤمنین (ع) و علم غیب
• واکاوی موضوع علم امام معصوم
• دیدگاه صالحی نجف آبادی درباره علم غیب امام
• نوبخت و پیشگویی خلافت منصور
• امیرالمؤمنین (ع) پاسخ می دهد

۲۵ دی ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• سخن ابن ابی الحدید در مقدمه شرح نهج البلاغه
• شخصیت شریف رضی
• شرافت نسب شریف رضی
• ناصر اطروش جدّ مادری شریف رضی
• اساتید و شاگردان شریف رضی
• نبوغ شریف رضی و جایگاه ادبی ویژه او
• نکته‌ای از محقق طباطبایی (ره)

۲ بهمن ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• کتابشناسی شریف رضی
• جایگاه آثار قرآنی شریف رضی
• شریف رضی و ابواسحاق صابی
• زمانه شریف رضی
• حکایت ابوحامد اسفرائنی و فخرالملک وزیر بهاء الدوله

۹ بهمن ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• مناعت طبع شریف رضی
• «دارالعلم» از اولین مدارس جهان اسلام
• گورگیس عواد و خزائن الکتب القدیمة
• زیدی و معتزلی بودن شریف رضی؟!
• ردیّه علامه جعفر مرتضی (ره) و آیت الله سبحانی (دام ظلّه)

۲۳ بهمن ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• انگیزه و داستان تألیف نهج البلاغه
• کتاب «خصائص الائمة» شریف رضی
• شریف رضی و اتهام به واقفی بودن
• «واقفیه» و «قطعیه» در(مقباس الهدایة) مرحوم مامقانی
• نسخه‌های کتاب خصائص و تاریخ نشر کتاب
• یادی از آیت الله شیخ محمد غروی قزوینی(ره)

۳۰ بهمن ۱۴۰۲ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• قبل از نهج البلاغه چه داشته‌ایم؟
• تاریخچه‌ای از کتابت خطبه‌ها در قرن اول
• تدوین کنندگان پیش از نهج البلاغه
• شیفتگی جاحظ نسبت به سخنان قصار حضرت
• حارث همدانی پیشگام در کتابت خطبه‌ها
• حسن بصری شخصیت جنجالی زمانه‌اش
• تدوین کنندگان خطبه‌ها در قرن دوم و سوم هجری

۲۷ فروردین ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• مروری کوتاه بر تدوین کنندگان سخنان حضرت
• جایگاه ویژه کتاب (مأة کلمة) جاحظ
• شخصیت خاص جاحظ و کتاب (العثمانیه) او
• «موقف الشیعة من هجمات الخصوم» محقق طباطبایی
• مقایسه‌ای از نقل کلام خلفاء در (الاعجاز والایجاز) ثعالبی
• توجهی به میراث مکتوب زیدیه
• حاکم جِشُمی و (جلاء الابَصار) او
• ابن دُرَید اَزدی دیگر گردآورنده کلمات قصار

۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• مهمترین شروح «مأئة کلمة» جاحظ
• شرح ابن طیفور صاحب «بلاغات النساء» بر صد کلمه
• منبعی کهن برای خطبه فدکیه
• «منهاج العارفین» ابن میثم بحرانی
• شخصیت ویژه قاضی نعمان مغربی
• درنگی در فقه اسماعیلیه
• «کتاب التوحید» قاضی نعمان
• «دُستور معالم الحِکَم» قاضی قُضاعی مصری
• «غرر الحکم» آمِدی
• «نثر اللآلي» طبرسی صاحب مجمع البیان

۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• «عیون الحِکَم والمواعظ» ابن شرفیه واسطی
• رشید الدین وطواط ادیب وشاعر بلخی قرن ششم
• «مطلوب کلّ طالب من کلام علی بن أبي طالب»
• نهج البلاغه گرانمایه‌ترین میراث ادبی شیعه
• حفّاظ نهج البلاغة
• تأثیر سخنان حضرت بر شعر فارسی
• «الحِکَم المنثورة» ابن ابی الحدید معتزلی
• پدر و پسری که در خراسان قرن پنجم و ششم نهج البلاغة را ترویج کردند

۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• اقبال به نهج البلاغه از همان عصر تدوین آن
• «نهج البلاغه» اسمی است با مسمّی
• خاندان فصاحت و بلاغت در سخن
• سجع در سخن، ممدوح یا مذموم؟
• سخنی که شایسته سجده است!
• تأیید علامه طباطبایی (ره) به روایت آیت الله جوادی آملی
• مقایسه قلقشندی حکمتی از امام را با سروده‌ای از شاعری عرب
• خطبای نامی عرب که وامدار حضرت اند

۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید علی طباطبائی یزدی
• گزارش زمانۀ تألیف نهج البلاغة
• میزان توجه به نهج البلاغة
• بررسی کتاب‌های رقیب نهج البلاغة در تعداد نسخ
• نسخه‌شناسی نهج البلاغة توسط محقق طباطبائی
• گزارشی از برخی نسخ کهن نهج البلاغة

۷ خرداد ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• دنبالۀ بحث نسخ خطی نهج البلاغة
• کتابخانه سلطنتی ایران
• آیا دستخطی از شریف رضی بر جای مانده است؟
• بررسی گزارش‌ها از نسخه نهج البلاغة به خط شریف رضی
• تاریخ چاپ کتاب در ایران و اولین چاپ نهج البلاغة
• تکملۀ گزارش محقق طباطبائی از مخطوطات و نشر نهج البلاغة
• ختم سخن با یادی از محقق طباطبائی و تلاش ایشان در نگارش تاریخ نهج البلاغة

۲۱ خرداد ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• دو ملاحظه
• اشاره‌ای به برخی از تصحیحات کنونی متن نهج البلاغه
• ترجمه‌های نهج البلاغه
• تبویب و ساختار کتاب
• بخشی کوتاه در غریب الحدیث از شریف رضی
• گونه تألیفی «غریب الحدیث» در فرهنگ اسلامی
• «تطوّر زبان» موضوعی مهم و قابل تأمل
• استدراک شریف رضی بر نهج البلاغه

۲۸ خرداد ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• نسبت نهج البلاغه با مجموعه سخنان حضرت (کمیت نهج البلاغه)
• ادعای ابن ابی الحدید مبنی بر حصول تقطیع در خطبه ۱۰۶
• گزارش وقایع نگاران از کمیت خطبه‌های حضرت
• یعقوبی و کتاب «مشاکلة الناس لزمانهم»
• منابع در دسترس شریف رضی (کتابخانه های شخصی و عمومی)
• گزارش یاقوت حموی از کتابخانه کم نظیر شاپور بن اردشیر
• اهمیت تاریخی منطقه «کرخ بغداد»
• اقدام سلاجقه به نابود کردن کتابخانه های شیعه
• کتاب «طقوس الشیعة» علامه شیخ محمدرضا جعفری (ره)
• مقاله « مدرسه سنیان در برابر دارالعلم شیعیان»
• وعده حق تعالی به نصرت مذهب ابوحنیفه به نقل از تاریخ کمبریج باسورث

۲۶ شهریور ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• مروری اجمالی بر مطالب مطرح شده
• منابع عام شریف رضی برای تدوین نهج البلاغه
• گورگیس عوّاد و کتاب (خزائن الکتب القدیمة فی العراق)
• کتابسوزی های مهم در بغداد پایتخت خلافت عباسی
• گزارش گورگیس عوّاد از (دارالعلم) شریف رضی
• تاریخ تألیف کتاب نهج البلاغه
• کتاب (خصائص الائمة) و سرآغازی برای تدوین نهج البلاغه
• تأثیر مستقیم عوامل سیاسی و اجتماعی در تولید یک اثر علمی

۲ مهر ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• یادی از مرحوم دکتر جلیل تجلیل استاد فقید زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
• نسبت بین میراث واقعی علوی و میراث بر جای مانده از آن حضرت
• منابع خاصّ شریف رضی در تدوین نهج البلاغه
• حکایتی جالب توجه از ابن ندیم در کتاب (الفهرست)
• شرح حال کوتاهی از سیّد عبدالزهراء حسینی خطیب (ره)
• نقل قولی از آیت الله کاشف الغطاء (ره) در (المراجعات الریحانیة)
• کتاب (مصادر نهج البلاغه و اسانیده)
• کتاب جدید الانتشار (کلمات سیّد العرب) و اهمیت آن

۱۶ مهر ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• دنباله سخن در «منابع نهج البلاغه»
• استاد سنّی مذهب شیخ صدوق (ره) که خطبه شقشقیه را برای شاگردش شرح می دهد
• ابواحمد عسکری (م ۳۸۲) فقیه و ادیب اهوازی تبار مقیم بغداد
• کتاب (المَصون فی الأدب)
• «سلسلة التراث العربي» اهتمامی ستودنی در کویت به نشر آثار علمی و فرهنگی
• «منابع ادبی» در اولویت رده بندی منابع خاص نهج البلاغه
• دیدگاه دکتر طاهره قطب الدین درخصوص اصالت نهج البلاغه و توجیه فقدان اسناد در آن
• ورع وتقوای فراوان شریف رضی تا حدّ قابل توجهی اعتماد آور و اطمینان ساز است
• حکایاتی از تقوای شریف رضی از (مثالب النواصب) ابن شهراشوب و (معارج) علی بن زید بیهقی

۲۳ مهر ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• پدیده (إسناد) در سنّت اسلامی
• «ممّا خصّ الله تعالی به هذه الاُمّة الاِسناد»
• دیدگاه طیف‌های مختلف فکری در مقاطع گوناگون زمانی نسبت به موضوع اِسناد
• مراسیل شریف رضی در حکم مسانید اوست
• شیخ بهایی در شرح فقیه «برخی حتی مُرسَل یک شخص را بر مسند او ترجیح داده‌اند»
• شریف رضی نه محدّث بوده است و نه در مقام تألیف یک کتاب حدیثی
• دیدگاهی که عدم ذکر سند را از محاسن نهج البلاغه می‌شمارد

۳۰ مهر ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• چرا ذکر سند اهمیت دارد؟
• آیا اسناد همیشه و برای همه فرَق اسلامی یک ارزش بوده است؟
• رویکردی که به محتوا نظر می‌کند
• در مقاطعی از تاریخ حساسیّت به سند کاهش یافته بود
• قاسم بن ابراهیم رَسّی و قاضی نعمان مغربی وتدوین آثاری مهم ولی بدون ذکر سند
• درنگی در مقدمه شریف رضی بر نهج البلاغه
• شریف رضی و اضافات او بر (اوائل المقالات) شیخ مفید
• حساسیت زمینه و زمانه شریف رضی
• بی اعتمادی به سند، تأملی در مرویات «ابوالمفضّل شیبانی» و «ابو البَختری»
• رسالتی که ابن حجر در مقدمه (فتح الباری) در تحکیم (صحیح بخاری) برای خود تعریف کرد

۷ آبان ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• اجمالی از مباحث مطرح شده در موضوع اسناد نهج البلاغه
• کتاب (الاحتجاج علی اهل اللجاج) ابومنصور طبرسی، کتابی با محتوایی چالشی و روایاتی مرسل
• طبرسی در مقدمه: بخاطر شهرت و مقبولیت همگانی این مطالب نیازی به ذکر سند ندیده‌ام!
• (مصابیح السنّة) بَغَوی اثری حدیثی قرن ششمی با حذف سند و تقطیع
• استخاره راهی کارساز برای تألیف یک کتاب، و حتی قبول یک راوی و تعیین رتبه یک حدیث
• نقل بخشی از سخن ابن حجر عسقلانی در مقدمه (فتح الباری)
• نمونه‌ای از تقطیعات ناهمگون از نظر ابن ابی الحدید در ذیل خطبه (37) نهج البلاغة
• قطب راوندی در (منهاج البراعة) برای تنها پنج خطبه اول سندیابی کرده است

۱۴ آبان ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• (بهجة المجالس) ابن عبدالبرّ قرطبی (م ۴۶۳)
• نگاهی کوتاه به شخصیت ابن عبدالبَرّ و دو کتاب (التمهید) و (الاستذکار) او
• نمونه‌هایی از کلمات حضرت در کتاب (بهجة المجالس)
• ابراهیم ثقفی و دو کتاب (المعرفة) و (الغارات) او
• شگفتی معاویه از فصاحت نامه‌های علی (ع) و دستور عجیب او «بگویید از ابوبکر است»
• خطبه‌ای که در (البیان و التبیین) به معاویه نسبت داده شده است و جاحظ آن را از علی (ع) می‌داند.
• «القناعةُ مالٌ لا ینفد» شریف رضی تصریح می‌کند که این سخن به پیامبر (ص) هم منسوب است.
• استاد مصطفی ملکیان و تشکیک جدی در اولین فراز از حکمت‌ها «کن فی الفتنة کابن اللبون..»
• محقّق شوشتری (ره) و شرح او بر نهج البلاغة (بهج الصباغة)

۲۱ آبان ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• اجمالی از سه تلاش انجام شده برای مستندسازی نهج البلاغه
• شخصیت ویژه آیت الله شیخ محمد حسین کاشف الغطاء (ره)
• نقدهای محقق شوشتری (ره) در مقدمه «بهج الصباغة فی شرح نهج البلاغة»
• نمونه‌هایی از مستندیابی محقق شوشتری برای سخنان امیرالمؤمنین (ع)
• پروژه «بررسی اسناد نهج البلاغه» به اشراف علمی دکتر احمد پاکتچی زید توفیقه
• نمونه اول: منبع یابی خطبه ۹۲ « دَعُونِي وَالْتَمِسُوا غَيْرِي »
• روایت تاریخ طبری به روشنی سبب ورود این خطبه را بازگو می‌کند
• ابن مسکویه رازی و کتاب «تجارب الامم و تعاقب الهمم»
• نمونه دوم: منبع یابی برای حکمت اول نهج البلاغه

۲۸ آبان ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• بررسی انتساب حکمت اول نهج البلاغه به واصل بن عطا
• وجه تسمیه فرقه کلامی معتزله و اعتزال آنان از فتنه
• مفهوم «فتنه» و تعبیراتی چون «كنْ حِلْساً مِنْ أَحْلاسِ بَيْتِكَ»
• روایتی معروف از (الاحتجاج) طبرسی درباره حسن بصری
• کتاب «الفتَن» نُعیم بن حمّاد مروزی
• وصایای امیرالمؤمنین (ع) به فرزندشان به روایت (العدد القویّة) علی بن یوسف حلّی
• دجّال کوفه در نقلی از حاکم نیشابوری در (المستدرک علی الصحیحین)
• (المختار من مناقب الأخیار) ابن اثیر و نقل سخنانی از علی (ع)
• منابعی که انتساب «كُنْ فِي الْفِتْنَةِ كَابْنِ اللَّبُونِ» را به امیرالمؤمنین (ع) نقل کرده‌اند.

۵ آذر ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• آثار ضمنی و آثار مستقل درباره اسناد نهج البلاغة
• اجمالی از تلاش‌های سندیابی و نقدها در «بهج الصباغة» محقق شوشتری (ره)
• پدیده دوم: حذف سبب ورود سخنان حضرت
• اهمیت ویژه «سبب ورود» و ذکر نمونه هایی قابل توجه از آن
• امتیاز خان عرشی پیشگام در بحث اسناد نهج البلاغه
• معرفی کتاب «استناد نهج البلاغه» امتیاز علی خان عرشی
• توصیف مرحوم شیخ عزیز الله عطاردی (ره) از جناب عرشی
• حکایت جالب توجه دیدار علامه امینی و امتیاز علی خان به روایت محقق طباطبایی (ره)
• خشوع علامه امینی در برابر عظمت کار علامه میرحامد حسین (ره)

۱۹ آذر ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• تلاش برخی شارحین نهج البلاغه برای مستندیابی سخنان امیرالمؤمنین علیه السلام
• کتاب «مستدرک نهج البلاغة» الشیخ هادي کاشف الغطاء (ره)
• «ما هو نهج البلاغة» و ترجمه فارسی آن «نهج البلاغه چیست؟»
• شخصیت ویژه علامه سید هبة الدین شهرستانی (ره) و خدمات علمی و فرهنگی او
• یادی از «ابن یوسف حدائقی شیرازی» از پیشکسوتان فهرست نگاری نسخ خطی در ایران
• مجموعه ای با عنوان «مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران»
• زنده یاد استاد سید جواد مصطفوی و مقاله «بررسی اسناد و مدارک نهج البلاغه»

۲۶ آذر ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• «نُزهة الأبصار» متنی کهن و نشان دهنده اصالت اجمالی نهج البلاغه
• «نهج البلاغه پیش از نهج البلاغه» عنوانی شایسته برای این کتاب
• علی بن مهدی مامطیری (۲۸۰-۳۶۰ ق) مؤلف کتاب «نزهة الأبصار» و مذهب او
• (بابل) شهری عالم خیز از خطّه مازندران
• «نزهة الأبصار» یا «مجالس» مامطیری از منابع عمده ابن شهرآشوب در آثار او
• پدیده‌ای قابل توجه با عنوان (تقطیع)
• آیا تقطیع سخن به جنبه بلاغی آن آسیب نمی‌زند؟
• بلاغت و فصاحت سخن و اشاره ای به بحث اعجاز قرآن کریم
• نقل سخنی از آیت الله معرفت (ره) در نقد اعجاز ادبی قرآن

۳ دی ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• پدیده‌ای بنام «تقطیع»
• «رؤیای خلوص» و مغالطه «نقل قول ناقص» در برخی منابع تفکیکیان
• تاریخ تقطیع و اختصار حدیث، از اصول اولیه تا مجامیع روائی متأخر
• آسیب شناسی تقطیع حدیث
• انگیزه‌های گوناگون در اختصار و حذف در روایات
• نمونه‌ای از تقطیع ناهمگون: خطبه (۳۷) و سخن ابن ابی الحدید درباره آن
• حکمت (۴۶۷) نهج البلاغه آیا مدح خلیفه دوم است؟
• تقطیع یک نامه در نهج البلاغه، نامه‌ای از حضرت خطاب به شيعيانشان پس از فتح مصر

۱۰ دی ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• سخن پیرامون انگیزه تقطیع در نهج البلاغة
• موضوع «انسجام» در گفتار و نوشتار و تألیف یک کتاب
• حذف ذمّ ابوموسی اشعری و عمرو عاص در خطبه (۳۵)
• حذف و اضافه در خطبه چالشی (۸۰) و عبارت «نواقص العقول»
• خطبه‌های تام و تمامی که در نهج البلاغة اصلاً نیامده است
• «خطبة الوسیلة» به نقل از مرحوم کلینی، نمونه‌ای از این خطبه‌ها
• پاره‌هایی از «خطبة الوسیلة» که سید رضی که آنها را در بخش حکمت ها درج کرده است
• کتاب «أدب الدنیا و الدین» ماوردی (م ۴۵۰) منبعی برای حکمت‌های امام

۱۷ دی ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• پدیده‌ای با عنوان «جعل ترکیبی»
• نصایح پیامبر اکرم (ص) به ابوذر غفاری
• احادیث طوال در«مکارم الأخلاق» طبرسی
• حدیث اربعمائة «أذبُ أمیرالمؤمنین» و قطعه‌هایی از آن در نهج البلاغة
• «في مجلسٍ واحدٍ» آیا تلقّی شیخ صدوق از تجمیع حدیث چهارصد گانه محمد بن مسلم است؟
• حدیث مناهی النبی آیا مصداق جعل ترکیبی است؟
• نمونه‌ای از تلفیق در نهج البلاغة
• سخنان امیرالمؤمنین (ع) در «حلیة الأولیاء» ابونعیم اصفهانی

۲۴ دی ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• دنباله بحث در تجمیعی که متنی واحد و یکپارچه تلقی شده است
• «نثر الدرر» از امام صادق علیه السلام
• مکتوباتی که به امامان ما علیهم السلام منسوب شده‌اند
• شخصیت ویژه «عبدالله بن مقفّع»
• «ابن مقفّع» از زندقة تا معارضه با قرآن
• سخن علامه شوشتری (ره) درباب انتحال
• ابن مقفّع در مستدرکات «أعیان الشیعة» مسلمان و حتی متشیّع!
• استاد «محمد کُرد علی» دانشمند سوری و تأکید او بر «عُروبة العلماء»
• مقایسه پاره‌هایی از الأدب الصغیر» و «الأدب الکبیر» ابن مقفّع با فرازهایی از نهج البلاغة
• بازتاب روح اندیشه‌های امیرالمؤمنین (ع) در نگاشته‌های ابن مقفّع
• «رسالة الصحابة» ابن مقفّع؛ اندرزنامه‌ای قابل تأمل و از اولین نمونه‌های نظریه پردازی سیاسی در جهان اسلام

۱ بهمن ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• اهمیت و جایگاه خطبه خوانی در عرب
• قصه عثمان که بر منبر برفت
• «مَصَارِعُهُمْ دُونَ النُّطْفَةِ» نمونه از فصاحت و بلاغت امام (ع)
• خطبای نامدار عرب وامدار حضرت‌اند، عبدالحمید کاتب و ابن نباته فارقی، دو نمونه
• ابن نباته (۳۳۵-۳۷۴) و «الخطب المنبریة»
• حکایت مردی عجیب معروف به «شمیم حلّی»
• عبدالرزاق محی الدین: (ابن نباته سعدی) از مشایخ رضی است نه (ابن نباته فارقی)
• دیدگاه ابن ابی الحدید در مقایسه خطب جهادیه امام و ابن نباته «مسروقٌ من خطب لأمیرالمؤمنین»
• اولین کاتبان خطبه‌های امیرالمؤمنین علیه السلام

۸ بهمن ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• نگاهی اجمالی به کاتبان اولیه خطب امیرالمؤمنین (ع)
• تشویق حضرت به امر کتابت، تحسین حارث اعور «يا أهلَ الكوفة غلبَكم نصفُ رجلٍ!»
• نقد ادعای دکتر سروش «فصوص ابن عربی و مثنوی مولوی در کثرت شروح و حواشی بی‌نظیرند»
• محقق طباطبایی «نهج البلاغه در کثرت نسخ خطی کهن حائز مقام اول است»
• اولین شارح نهج البلاغه که بوده است؟
• سهو کلام ابن تَغری بَردی در شرح حال ابن نباته « وكان يحفظ نهجَ البلاغة»!
• رونق علمی شهر کاشان شیعه نشین در قرن ششم هجری
• نقش ابوالرضا فضل الله راوندی در روایت و تداول بخشیدن به کتاب نهج البلاغه
• حکایت دیدار ابوسعد سمعانی از مدرسه مجدیّة کاشان و فضل الله راوندی
• محقق طباطبایی «فضل الله راوندی پیشگام شرح و تعلیقه نویسی بر نهج البلاغه است»
• سرگذشت نسخه ابوالرضای راوندی، از ابن بلکوی آوی (قرن ۸) تا شفیع یزدی (قرن ۱۲) و تا روزگار ما

۱۵ بهمن ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• کاشان و مدارس علمیه آن در کتاب «النقض» عبدالجلیل رازی
• سفر علمی پربرکت فضل الله راوندی به بغداد
• کتابشناسی فضل الله راوندی در کتاب «نهج البلاغة عَبرَ القرون»
• آیا قاضی قضاعی شیعه بوده است؟
• «دیوان راوندی» به تصحیح مرحوم محدث ارموی
• اهمیت توجه به میراث مکتوب اسلامی به زبان فارس
• «منهج الفصاحة فی شرح نهج البلاغة» اولین شرح فارسی نهج البلاغه
• الهی اردبیلی (م ۹۵۰) پیشگام در شرح و ترجمه نهج البلاغه به فارسی
• وصیت مفصّل امیرالمؤمنین (ع) به کمیل که در نهج البلاغه نیامده است
• دیدار حاجی نوری (ره) و شریف رضی در عالم رؤیا و پیامد آن

۶ اسفند ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• لزوم توجه به شروح ضمنی
• شرح علامه مجلسی (ره) بر نهج البلاغة
• خدمات علمی مرحوم سید علاء الدین گلستانه اصفهانی (م ۱۱۱۰)
• شخصیت ویژه فرید خراسان ظهیر الدین بیهقی؛ معروف به ابن فندق (م ۵۶۵)
• شرح حال مفصّل علی بن زید بیهقی در «نهج البلاغة عبر القرون»
• (بیهق) منطقه عالِم خیز خراسان
• (شِشتمَد) محل تولد و مدفن ظهیرالدین ابوالحسن بیهقی
• جایگاه علمی کتاب «تاریخ بیهق»
• «معارج نهج البلاغة» بیهقی و تلاشهای صورت گرفته برای انتشار آن

۱۳ اسفند ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• دنباله بحث پیرامون «معارج نهج البلاغة»
• پدر و پسر دیگری که در ترویج نهج البلاغه کوشیدند
• مذهب ابن فندق، علی بن زید بیهقی فرید خراسان و قرائنی بر تشیع او
• «سبزوار است این جهان کج مدار»
• صاحب ریاض العلماء: « عمَر في کاشان کالصدّیق في سبزوار»
• عهد سلجوقیان زمانه ای سخت برای شیعیان
• فتّال نیشابوری از شهیدان راه فضیلت
• سالشمار زندگی بیهقی در «نهج البلاغة عبر القرون»
• شرح دیگر نهج البلاغه: شرح وَبَری خوارزمی حنفی
• «مختصر مزنی» و «مختصر طحاوی» مختصراتی در فقه شافعی و حنفی

۲۰ اسفند ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• یادی از محقق فقید تازه درگذشته مرحوم استاد سید محمدرضا حسینی جلالی (ره)
• آیا «فرق الشیعه» تألیف نوبختی است؟
• تتمه ای در مذهب بیهقی، استاد دانش پژوه (ره) او را از اهل سنت می داند.
• حقّ استادی بدون درک حضوری، نقل سخنی از زنده یاب زریاب خویی
• سخن ناصواب ابوحیان توحیدی که ابن ابی الحدید هم آن را بر نمی تابد
• تفطّن به نکته ای تراجمی در باره بیهقی از محدّث ارموی (ره) به نقل از محقق طباطبایی (ره)
• دو شرح کهن از نهج البلاغه به روایت بیهقی در معارج: محمود ملاحمی و ابن میرَک رازی
• تکاپوی شارحین نهج البلاغه در معنای «حائک بن حائک» در خطاب امام (ع) به اشعث بن قیس
• آیا حیاکت و بافندگی مکروه است؟

۲۷ اسفند ۱۴۰۳ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• تکمله‌ای در شرح سخن امام در خطبه (۱۹): «حائك بن حائك»
• قطب راوندی از عالمان برجسته امامیه قرن ششم و شارح نهج‌البلاغه
• محقق طباطبایی و دو شارح راوندی نهج‌البلاغه، از افادات آیت الله شبیری زنجانی (دام بقاه)
• ابن الفُوَطي (م ۷۲۳) مورخ و شرح حال نگار دوره سقوط بغداد و آثار او
• کتاب «منهاج ‌البراعة في شرح نهج‌ البلاغة» قطب الدین راوندی
• تصحیحی از محقق طباطبایی بر «روضات الجنات» و «الذریعة»: راوندی شرح دومی به نام «المعارج» ندارد!
• اختلاف نظر ابن ابی‌الحدید و قطب راوندی در شرح عبارت «حتّى‏ لقد وُطئَ الحَسنان»
• استشهاد شریف مرتضی به سخن «غلام ثعلب» مؤید کلام قطب راوندی است
• دو وجهی بودن سخن امام (ع) که هر دو هم موجّه است نشانه بلاغت سخن حضرت است

۱۸ فروردین ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• تذکر دو نکته: ضبط «حسنان» و مذهب ابن الفُوَطی
• جوانبی دیگر از زندگی علمی قطب راوندی
• آرامگاه راوندی؛ قم یا خسروشاه تبریز؟
• کتاب‌شناسی قطب راوندی
• اولین مؤلف در موضوع «آیات الأحکام» کیست؟
• نسخه‌های خطی «منهاج البراعة»
• «آرتور آربری» نویسنده‌ای پرکار و تلاش
• محقق طباطبایی و کتابخانه امیرالمؤمنین (ع) نجف
• «الخلاف بين الشيخ المفيد والشريف المرتضى»، اثر قطب راوندی
• «داستانی درباره نهایه» زنده‌یاد استاد محمدتقی دانش‌پژوه
• هیمنه شخصیت علمی شیخ طوسی برای بیش از یک قرن

۲۵ فروردین ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• تتمه سخن در شرح قطب راوندی بر نهج‌البلاغه
• ویژگی‌های شرح «منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة»
• ابن ابی‌الحدید و قطب راوندی؛ آیا همه نقدها بر راوندی وارد است؟
• دفاع ابن‌میثم بحرانی و شیخ یوسف بحرانی از قطب راوندی در مقابل ابن ابی‌الحدید
• شرح نامه ۵۴ و ۵۵ نهج البلاغة در «منهاج البراعة»
• «کتاب المقامات» ابوجعفر اسکافی از معدود منابع یاد شده در نهج‌البلاغه
• روایتی از کتاب «معجزات الائمة» سعد بن عبدالله اشعری در احوال شیخین
• نقد سریال «معاویة»

۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• شرح نهج‌البلاغة افضل الدین ماهابادی، ادیب و دانشمند امامی قرن ششم
• شمّه‌ای از احوالات امام فخر رازی (م 606)
• قال محمد التازي وقال محمد الرازي؟!
• اظهار ندامت امام المشکّکین از عمری که در مناظرات کلامی صرف کرده است
• شرح ناتمام فخر رازی بر نهج‌البلاغه
• قطب الدین کِیدُری، شارحی دیگر از بیهق خراسان
• کتاب «حدائق الحقائق في شرح نهج البلاغة» کِیدُری
• تجلیل مرحوم میرداماد از مقام علمی قطب الدین کِیدری
• «مباهج المهج في مناهج الحجج» کتابی مفصّل در سیره معصومین (علیهم‌السلام)
• خطاهایی چند در کتاب‌شناسی کِیدری
• «انوار العقول في اشعار وصیّ الرسول» مهم‌ترین مجموعه مدوّن از اشعار امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)

۸ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• ویژگی‌های شرح کِیدُری بر نهج البلاغة
• متن خوانی: «مَنْ أَحَبَّنَا أَهْلَ اَلْبَيْتِ‌ فَلْيَسْتَعِدَّ لِلْفَقْرِ جِلْبَاباً»
• فقر مذموم و فقر ممدوح
• شعر کشاجم ناظر به این حکمت علوی
• حکایتی از کتاب «دمیة القصر» باخرزی
• «اعلام نهج البلاغة» شرح کهن دیگری بر نهج البلاغة
• شخصیت علمی صدرالدین علی بن ناصر سرخسی (زنده در 622)
• خطای شایع در آثار اخیر؛ این کتاب اولین شرح نهج البلاغه نیست!
• کتابشناسی و نسخه‌شناسی علی بن ناصر سرخسی
• مکاتبات بین سرخسی و امام فخر رازی

۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• شرح نهج البلاغه ابن ابی‌الحدید معتزلی
• شخصیت علمی ابن ابی‌الحدید (۵۸۶-۶۵۶)
• واپسین ایام حیات ابن ابی‌الحدید و اوضاع پر التهاب فتح بغداد
• دیدگاه انتقادی از شاخصه‌های عالمان معتزلی
• نظرات مختلف پیرامون مذهب ابن ابی‌الحدید، از سنی شافعی تا شیعه غالی!
• محقق طباطبایی: قطعا شیعه نیست اگر چه تا حدودی انصاف داشته است
• کتاب «قلائد الجمان في شعراء الزمان» ابن الشَعّار الموصلي
• حکایت قابل تأمل ابوحامد اسفرائنی از تفاوت شخصیتی دو برادر؛ سید رضی و سید مرتضی
• نقد آیت الله العظمی سبحانی (دام بقاه) بر این روایت تاریخی

۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• خلاصه‌ای از زندگی ابن ابی‌الحدید
• دفاع قاطعانه ابن ابی‌الحدید از اصالت کتاب نهج‌البلاغه
• ویژگی‌ها و امتیازات شرح ابن ابی‌الحد
• هفت چکامه علوی «القصائد السبع العلویّات»
• کتاب‌شناسی ابن ابی‌الحدید
• نظریات مختلف درباره مذهب ابن ابی‌الحدید، از جمله عالمان حوزه نجف
• «سَلاسِل الحدید فی تقیید ابن ابی‌الحدید» علامه شیخ یوسف بحرانی (ره)
• «حیاة الشیخ یوسف البحرانی» محقق طباطبایی و پاره‌ای از شداید حیات علامه بحرانی
• نسخه‌های شرح ابن ابی‌الحدید و خاطره‌ای از مرحوم شیخ اسد حیدر

۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• اصلاح سخن در خصوص شمار تألیفات ابن‌ابی‌الحدید
• «السفیانیة» جاحظ و «نقض السفیانیة» ابن‌ابی‌الحدید و «مناقضة السفیانیة» ابوعبدالله بصری
• مدعاهای موهون جاحظ در رساله «السفیانیة»
• ردیّه‌های نگاشته شده بر شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید معتزلی
• «المطاعن البكريّة والمثالب العمريّة من طريق العثمانيّة» علامه سید هاشم بحرانی
• «جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید» استاد محمود مهدوی دامغانی
• «العِقد النَضید المستخرج من شرح ابن ابي الحدید» الامام فخرالدین الزیدی الیمنی (م ۸۱۰)
• «تجاربُ السَلَف» هندوشاه نخچوانی برگردان «الفخري» ابن‌طقطقی نیست!
• حکایت تاریخی جالبی در ذیل خطبه «۱۳۵» نهج‌البلاغه به نقل از ابن‌ابی‌الحدید
• یادی از ادیب برجسته بغدادی دکتر مصطفی جواد (م ۱۹۶۹ م)
• رمزگشایی جوانبی از حکایت مذکور در مقدمه مصطفی جواد بر «التکملة لوفیات النقلة»

۱۹ خرداد ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• کتابی در نقد شرح خطبه شقشقیه ابن‌ابی‌الحدید
• «رسالة السقیفة» که ابن‌ابی‌الحدید و علامه قزوینی آن را جعلی و ساختگی می‌دانند
• شخصیت پیچیده «ابوحیّان توحیدی»
• «ابن میثم بَحرانی»، شارح دیگر نهج‌البلاغه
• اجمالی در خصوص منطقه‌ای با عنوان «بحرین»
• «مصباح السالکین»، شرح نهج‌البلاغه با روشی کلامی و فلسفی
• کتاب «الإستغاثة في بدع الثلاثة» تألیف کیست؟
• شرح علامه جهانگیرخان قشقایی (ره) بر نهج‌البلاغه با رویکردی فلسفی

۲۶ خرداد ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• شخصیت علمی کمال الدین ابن میثم بحرانی
• «السلافة البهیّة في ترجمة المیثمیة» رساله‌ای در شرح حال ابن میثم
• «شرح مأة کلمة» ابن میثم با عنوان «منهاج العارفین في شرح کلام أمیر المؤمنین»
• پاره‌ای از دیدگاه‌های کلامی ابن میثم
• علم بهتر است یا ثروت؟ حکایتی خواندنی از کتاب «مجالس المؤمنین»، اثر قاضی نورالله شوشتری (ره)
• متن خوانی: شرح بخش‌هایی ازخطبه ۱۸۲ نهج‌البلاغه در «مصباح السالکین» بحرانی
• «قَدْ لَبِسَ لِلْحِكْمَةِ جُنَّتَهَا» اشاره به امام منتظر (عج) نیست!
• بخش نهایی خطبه ۱۸۲، آخرین خطبه امام (علیه‌السلام) پیش از شهادت

۲ تیر ۱۴۰۴ش.
استاد جلسه: سید محمد طباطبائی یزدی
• عالمان زیدی و تدوین سخنان امیرالمؤمنین علیه‌السلام
• زیدیه و نهج‌البلاغه
• آشنایی یمنی‌ها با نسخه‌های نیشابوری نهج‌البلاغه و شرح نهج‌البلاغۀ سرخسی
• شرح نهج البلاغۀ «الدیباج الوضي في الکشف عن أسرار کلام الوصي»
• شخصیت علمی المؤیّد بالله یحیی بن حمزه (م ۷۴۹)
• متن خوانی: حکمت (۲۵۳) نهج البلاغه
• «یمین البرائة» و حکم شرعی آن
• موضوعی با عنوان «مباهله»
• استناد فقهی صاحب جواهر (ره) به نهج‌البلاغه