در پژوهش های تاریخی متقن، درباره شخصیت و زندگانی حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام آثار بسیاری نگاشته نشده است و به رغم جایگاه ویژه و با عظمت آن حضرت، که ماهی درخشان در آسمان ولایت است، آنچنان که باید، به شرح زندگانی آن حضرت پرداخته نشده است و نگاه مورخان و راویانِ آثار به شخصیت ایشان، به دلیل عظمت میراث عاشورایی و خورشید عالم تاب امام حسین علیه السلام، کمتر مورد پردازش مستقل قرار گرفته است.
پژوهشگر برجسته متون حدیثی و رجالی استاد محقق سید محمدرضا جلالی، که از جمله آثار بی شمارش کتاب «الامام الحسین علیه السلام سماته و سیرته» با ترجمه جویا جهانبخش با عنوان «سیره و سیمای امام حسین علیه السلام» از سوی انتشارات اساطیر در تهران، به جامعه فارسی زبان عرضه شده بود، این بار، با همان سبک و سیاق، اثری ارزشمند را با عنوان «العباس أبوالفضل ابن أمیرالمؤمنین علیهما السلام، سماته و سیرته» به جامعه علمی و پژوهشگران تاریخ اسلام و جویندگان منابع اصیل در زندگانی شخصیت های قدسی خاندان پیامبر علیهم السلام، عرضه نموده است.
این اثر شامل یک مقدمه بسیار کوتاه، دو قسم (مجموعاً در شش باب)، و یک خاتمه است. قسم اول درباره ویژگی های شخصی و روحی و سیمای حضرت است و قسم دوم درباره سیره ایشان در کنار سه امام ـ پدرش امیرالمؤمنین و دو برادرش حسنین علیهما السلام ـ است و مطالعه جایگاه ویژه آن حضرت در کربلا. این کتاب با خاتمه ای با عنوان «العباس معجزة الحسین علیهما السلام» پایان می پذیرد و از آن پس، سه ضمیمه در آخر کتاب بدان افزوده شده است. ضمیمه اول زیارات مأثور آن حضرت است و ضمیمه دوم همسر و فرزندان و شخصیت های شاخص از ذریه ایشان بنا بر کتب انساب است و ضمیمه سوم خلاصه کتاب.
ضمیمه دوم کتاب درباره فرزندان آن حضرت، پژوهشی است که در نوع خود، بدیع است و هم از جهت حجم قابل توجه است که در بیش از صد صفحه نگاشته شده و هم از جهت اتقان در بررسی منقولات کتب انساب.
نمایه های فنی کتاب نیز، استفاده از آن را برای پژوهشگران آسان کرده است.
این کتاب، از سوی مکتبة ودار مخطوطات العتبة العباسیة المقدسة در کربلا در 598 صفحه منتشر شده است.
هرچند بررسی ابعاد شخصیت حضرت راهی بس دراز دارد، اما با توجه به اسناد تاریخی و منابع کهن اسلامی، این کتاب همچون پرونده ای علمی با نظم و نسق عالمانه، آینه ای تمام قد از منقولات مورخان و محدثان و رجالیان و نسب شناسان را با بررسی دلالت روایات و اقوال، پیش چشم محققان می نهد.